De reclassering geeft aan dat zij in toenemende mate te maken heeft met reclassenten die ernstige veiligheidsrisico’s met zich meebrengen voor reclasseringswerkers, mede-reclassenten en/of zichzelf. De reclassering duidt deze cliënten aan als ‘hoog veiligheidsrisico cliënten’ (HVR-cliënten). Dat schrijft de Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (RSJ) in zijn advies ‘Reclassenten met een hoog veiligheidsrisico’ (4 juni 2024).
Zorg op korte termijn voor een goede, door de gehele strafrechtketen gedragen, definitie van de HVR-doelgroep
In uitzonderlijke gevallen is het waarborgen van de veiligheid van de medewerkers en reclassenten enerzijds en de uitvoering van de reclasseringsopdracht anderzijds volgens de reclassering onmogelijk. De gevolgen hiervan zijn ingrijpend voor de cliënt, met name wanneer het uitblijven van reclasseringsactiviteiten leidt tot het niet kunnen uitvoeren van de straf en/of wijziging van het vonnis en de cliënt in een uiterst geval bijvoorbeeld vervangende hechtenis moet ondergaan.
De minister voor Rechtsbescherming heeft de RSJ gevraagd een advies uit te brengen over de uitvoerbaarheid van reclasseringsactiviteiten bij reclassenten met een hoog veiligheidsrisico. In dat advies concludeert de RSJ dat de reclassering de afgelopen jaren veel heeft geïnvesteerd in de werkwijze ten aanzien van reclassenten met een hoog veiligheidsrisico. Ook komt de RSJ met een aantal aanbevelingen, waaronder:
- Zorg op korte termijn voor een goede, door de gehele strafrechtketen gedragen, definitie van de HVR-doelgroep, zodat HVR-cliënten in de keten op een eenduidige manier worden aangemerkt en de verwachting, inzet en aanpak daarop kunnen worden afgestemd.
- Geef inzicht in het beoordelingsproces waarmee de reclassering bepaalt of een cliënt tot de HVR-doelgroep behoort. Zorg daarbij dat het proces transparant en eenduidig is, gebaseerd op een gevalideerd wegingsinstrument.
- Richt een degelijk informatieproces in en creëer een “informatielijn” tussen het OM en de reclassering. Maak het OM daarbij verantwoordelijk voor het verstrekken van correcte informatie aan de reclassering over aanwezige veiligheidsrisico’s.
- Verbeter de rechtspositie van de reclassent, door de criteria en het kader op grond waarvan cliënten worden geclassificeerd als ‘hoog veiligheidsrisico’ en de daaruit volgende beslissingen vast te leggen in een ministeriële regeling.