Politieke prioriteit gaat niet vanzelf (net als bewegen)

Op 13 december 2023 organiseerde de Nederlandse Sportraad (NLsportraad) het symposium “Bewegen in de Haagse werkelijkheid”, een middag ter ere van het afscheid van voorzitter Michael van Praag en vicevoorzitter Leanne van den Hoek. Doel van het symposium was een brug te slaan tussen de politiek/bestuurlijke wereld in Den Haag en die van de sport- en beweegbranche. In de zaal zaten, én bewogen, ongeveer 200 geïnteresseerden van diverse achtergronden.

Jaarlijks overlijden 5800 mensen aan te weinig bewegen

Zelf bewegen

Onder leiding van Barbara de Loor en Duco Bauwens van ‘Nederland in beweging’ werd de zaal warm gemaakt voor het inhoudelijke programma, waarna raadslid Erik Scherder op het podium werd geïnterviewd door dagvoorzitter Inge Diepman. Scherder gaf toe dat hij als wetenschapper, die dagelijks studie doet naar de gevolgen van de beweegpandemie, nog steeds niet begrijpt waarom de politiek niet ingrijpt op deze stille ramp. Jaarlijks overlijden 5800 mensen aan te weinig bewegen. Hij toonde zich zeer bereid om deze middag te leren over de overwegingen binnen de politiek, om zo gezamenlijk te kijken wat er wèl kan gebeuren om meer mensen voldoende te laten bewegen.

Dagelijks gevecht

Vervolgens spraken Bas van de Goor (oud-topsporter en diabetespatiënt type 1) en Wanda de Kanter (longarts en voorzitter rookpreventie jeugd) over de gevolgen in de dagelijkse praktijk voor mensen die te weinig bewegen. Van De Goor vertelde hoe zijn foundation al ruim een decennium keihard werkt om mensen te helpen om van diabetes type 2 af te komen door hun leefstijl te verbeteren. Deze mensen voeren een dagelijks gevecht om gezond te zijn, waarbij ze elke vorm van steun kunnen gebruiken. Het verhaal van De Kanter sloot hier naadloos op aan: haar betoogging over hoe de voedings- en tabaksindustrie Nederlanders van dag tot dag Nederlanders overhaalt om hun leefstijl te verslechteren. Zij legt daarbij uit dat de politiek veel maatregelen tegen de industrie afdoet als betutteling van de burger terwijl op veel andere terreinen omwille van bijvoorbeeld veiligheid wel verregaande maatregelen worden genomen (bijvoorbeeld een helmplicht of riem dragen). Ze rekende daarin voor dat het probleem van de beweegarmoede niet opgelost kan worden met het aanstellen van meer buurtsportcoaches, daar zouden er simpelweg veel te veel van nodig zijn om mensen individueel te kunnen helpen.

Haags perspectief

Om beter inzicht te krijgen in de Haagse werkelijkheid zette Marjolein Sonnema (directeur- generaal Volksgezondheid) uiteen hoe ‘health in all policies’ wordt ingezet om meerdere ministeries samen te laten werken aan een gezonder Nederland. Zijgeeft aan dat de urgentie van de beweegarmoede en de noodzaak om daar wat aan te doen bij de ambtelijke top van VWS goed doorgedrongen is. Samenwerking is, ook tussen ministeries, makkelijker gezegd dan gedaan, maar ook volgens haar, wel de sleutel tot succes. Er is langzaam een kentering zichtbaar waarbij preventie (waaronder sport en bewegen) steeds meer beleidsaandacht krijgt.

Prioriteit van onderaf randvoorwaardelijk

Voormalig deltacommissaris Wim Kuijken zette vervolgens uiteen hoe het Deltaprogramma tot stand kwam en hoe dat politieke prioriteit heeft gekregen. Een belangrijke les die hij deelde met de zaal is dat de betrokken partijen (waterschappen, gemeenten, Rijkswaterstaat) zich al volledig achter het plan schaarde op het moment dat er politiek mogelijkheden kwamen om ook de financiering te regelen van 1 miljard per jaar. Er was dus al draagvlak van ‘onderaf’, gecoördineerd door voormalig minister Cees Veerman. Dat vond Kuijken een belangrijke les voor de sport- en beweegbranche. Alleen met een gezamenlijk plan en aanpak, liefst gecoördineerd door een onafhankelijk persoon die zich goed beweegt in het Haagse, kun je bij de politiek prioriteit krijgen.

Afscheidsspeech demissionair minister Helder

Demissionair minister Helder sprak na het inhoudelijke programma Michael van Praag en Leanne van den Hoek toe. Zij bedankte hen voor acht jaar inzet voor de NLsportraad. De raad is volgens haar gegroeid van een kleine tijdelijke raad met advisering over sportevenementen, tot een volwassen adviescollege dat advies geeft over sport en bewegen en maatschappelijke vraagstukken. De combinatie tussen Van Praag, die de sportwereld goed kent, en Van Den Hoek, die de Haagse wereld goed kent, was daarbij een succesvolle. Na de speech ging dagvoorzitter Inge Diepman met beiden in op mooie momenten uit de afgelopen acht jaar. De werd middag afgesloten met een staande ovatie voor de vertrekkend voorzitter en vertrekkend vicevoorzitter.

Michael van Praag treedt per 31 december terug als voorzitter van de NLsportraad in verband met het behalen van zijn maximale zittingstermijn. Tot het aantreden van de nieuwe voorzitter neemt raadslid Marjolein Bolhuis-Eijsvogel de rol van voorzitter waar. Ook Leanne van den Hoek treedt per 31 december terug als vicevoorzitter vanwege het behalen van de maximale zittingstermijn. De werving voor haar functie wordt begin 2024 gestart.