Hoe bedenk je strategisch beleid dat Nederland voorbereidt op de wereldwijde demografische transitie die nu gaande is? Hoe kan je de mogelijke gevolgen van die transitie tijdig in beeld krijgen én daarop anticiperen? Dat doe je door samen met strategische beleidsmedewerkers en experts ideeën voor beleid(srichtingen) te ontwikkelen.
Wellicht één van de meest ingrijpende veranderingen op de lange termijn is de demografische transitie
De Wetenschappelijike Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) stimuleert graag reflectie op langetermijnontwikkelingen, omdat dit beleid meer toekomstbestendig maakt. Wellicht één van de meest ingrijpende veranderingen op de lange termijn is de demografische transitie. Over de hele wereld verouderen bevolkingen en neemt het aandeel jongeren af (ontgroening). Op steeds meer plaatsen komt zelfs bevolkingskrimp in zicht.
Expertbijeenkomst
Deze demografische ontwikkelingen staan centraal in het WRR-adviestraject Nederland in een vergrijzende wereld. Vanuit dit project organiseerde de WRR in oktober 2024 een expertbijeenkomst met ongeveer 20 beleidsmakers van verschillende ministeries. Twee scenario’s werden besproken. Het eerste scenario was het opdrogen van arbeidsmigratie uit de EU naar Nederland. Het tweede scenario ging over de verschuivingen in import vanuit China naar import vanuit India en Afrika. In groepen verkenden de aanwezigen wat de gevolgen kunnen zijn voor Nederland en doordachten ze hoe beleid ons land daarop kan voorbereiden.
Impact op veel domeinen
De sessie gaf de gelegenheid voor diepgaande, strategische gesprekken over de impact van de demografische transitie. De gesprekken lieten zien dat op veel domeinen effecten voor Nederland verwacht kunnen worden. Zo kunnen handels- en migratiestromen gaan veranderen. Dat kan politieke en maatschappelijke dilemma’s opleveren, die goed in kaart gebracht moeten worden. Wat willen we behouden als land, en wat zijn de kosten van die keuzes? Hoe willen we ons als Nederland en EU positioneren in een wereld waarin het economisch zwaartepunt kan gaan verschuiven? Uit de bijeenkomst kwam naar voren dat het belangrijk is over zulke vragen tijdig en gestructureerd na te denken.
Wereldwijde demografische verandering
Dat doet de WRR in dit adviestraject. De gesprekken tijdens de bijeenkomst geven de projectgroep daarbij aanvullende input en inzichten. De WRR verwacht het advies over de impact van de wereldwijde demografische transitie op Nederland te publiceren in 2025.
