Ξ Gastcolumn
Bemalen, besproeien, zuiveren
Nederland heeft een ijzersterke traditie op het gebied van watermanagement. Zoals onze Koning het al eens verwoordde: met water zijn er altijd uiteindelijk maar drie problemen: te veel, te weinig of vervuild. Dat oer-Hollandse inzicht heeft een verwonderlijke reikwijdte, ook voor andere problemen, inclusief de kwestie van wetenschappelijke advisering in coronatijd. Zoals Nederlanders te allen tijde bereid zijn hun vaak verrassend goed geïnformeerde inzichten over voetbalstrategie te delen, zo hebben we in de afgelopen maanden ook een enorme adviesdrang gezien. Cicero zei het al: mensen hebben de natuurlijk neiging hun kennis te delen. Tal van specialisten aan universiteiten en andere kennisinstellingen droegen hun steentjes bij in kranten, op radio en tv, of via de social media. Er is dus in veel opzichten sprake van veel, ja mogelijk té veel, advies, en het is de kunst al die kennis niet lukraak over de dijken te laten klotsen, maar haar op een zinnige manier te kanaliseren.
In veel opzichten is er misschien ook sprake van te weinig advies. De plaats waar het advies in actie moet worden omgezet, waar beleid moet worden gevormd, wordt enerzijds vaak overstroomd met zoveel informatie dat het moeilijk is om er scherpe keuzes uit te maken, anderzijds is er soms (en tegelijk) sprake van droogte doordat de juiste adviesvraag moeilijk te articuleren is en bepaalde informatie dus niet ter tafel ligt.
Ten slotte is de adviesstroom niet altijd clean: het is vaak bijzonder moeilijk een duidelijke scheiding aan te brengen tussen waar wetenschappelijke inzichten ophouden en beleidsvorming en het maken van praktische keuzes begint.
Al onze instellingen hebben de afgelopen maanden geworsteld met hun plaats in de Deltawerken van de advisering. Allemaal zijn we sterk in de adviezen voor de middellange en lange termijn. Allemaal zoeken we naar de juiste timing en rol in de vraagarticulatie en het kanaliseren van inzichten richting het beleid. De Koninklijke Nederlandse Akademie voor Wetenschappen (KNAW) heeft in eerste instantie voorrang gegeven aan het organiseren van webinars: tien daarvan zijn de afgelopen maanden gewijd aan de virologische en epidemiologische aspecten van COVID-19, maar ook aan de maatschappelijke gevolgen ervan. Een update vindt plaats in het nieuwe jaar. Op dit moment richten we ons op webinars en informatie voor wetenschappers en het grotere publiek over vaccinatie. De gemeenschappelijke inspanning van alle adviesorganen van Nederland, bewust gecoördineerd of niet, is om te komen tot goed gedoseerde kennisimpulsen als basis van beleid, niet te veel, niet te weinig, op de juiste plaats, en clean. Voor een gezonde kennismaatschappij.
