De Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (RSJ) heeft een advies uitgebracht over de wijziging van de Regeling tijdelijk verlaten van de inrichting en de Regeling selectie, plaatsing en overplaatsing van gedetineerden (12 november 2024). Deze wijzigingen komen voort uit de invoeringstoets van de Wet straffen en beschermen. De wet zou onbedoeld tot taakverzwaring in de uitvoering hebben geleid. De RSJ adviseert onder meer het re-integratieverlof van gedetineerden voor het onderhouden van een sociaal netwerk zodanig in te richten dat gewerkt kan worden aan een verantwoorde resocialisatie. Daarnaast kan de RSJ zich vinden in een beperking van de toepassing van het systeem van promoveren en degraderen tijdens de voorlopige hechtenis van de gedetineerde in een huis van bewaring.
Bijzondere aandacht is nodig voor gedetineerden met complexe problematiek die minder goed in staat zijn om gewenst gedrag te laten zien
Kaders en richtlijnen zijn nodig om aanvragen voor kortdurend en langdurend re-integratieverlof voor het onderhouden van een sociaal netwerk te kunnen toetsen. Daarbij moet echter ook rekening gehouden worden met het uitgangspunt van de wet dat tijdens detentie gewerkt wordt aan een veilige en geleidelijke terugkeer naar de samenleving. Het gaat daarbij meestal om het onderhouden of herstellen van de band met de partner of het gezin van de gedetineerde.
De RSJ pleit voor handhaving van de huidige termijn waarop een gedetineerde voor het eerst in aanmerking kan komen voor kortdurend re-integratieverlof voor het onderhouden van een sociaal netwerk. Met een verloffrequentie van één keer per twee maanden (in plaats van één keer per drie maanden) kan invulling worden gegeven aan de resocialisatie en re-integratie van een gedetineerde. Bijzondere aandacht is nodig voor gedetineerden met complexe problematiek die minder goed in staat zijn om gewenst gedrag te laten zien en daardoor mogelijk niet in aanmerking komen voor dit re-integratieverlof. Gedetineerden die niet of niet meer beschikken over een (positief) sociaal netwerk moeten de gelegenheid krijgen dit (onder begeleiding) op te bouwen of te herstellen. Voor de evaluatie van het verleende re-integratieverlof, voor het onderhouden van een sociaal netwerk en andere doelen, is instelling van een termijn wenselijk.
De beperking van de toepassing van het systeem van promoveren en degraderen tot de laatste zes weken van verblijf in een huis van bewaring zal leiden tot minder werklast voor het personeel. Met een beoordeling van het gedrag van de gedetineerde aan het einde van de voorlopige hechtenis wordt aangegeven dat gewenst gedrag meetelt voor het verlenen van rechten en vrijheden in het geval een gevangenisstraf volgt. De RSJ vraagt zich wel af of, en zo ja, hoe het gedrag van de gedetineerde in de periode voorafgaand aan deze zes weken wordt beoordeeld en betrokken bij de beslissing over het verlenen van re-integratieverlof.
Download
