Essentieel in het beroepsonderwijs is dat een deel ervan plaatsvindt in de beroepspraktijk. Om goed beroepsonderwijs te kunnen blijven bieden in tijden van schaarste op de arbeidsmarkt, adviseert de Onderwijsraad het opleiden in de beroepspraktijk doelbewust en spaarzaam in te zetten. Laat beroepsopleidingen en beroepspraktijk afwegen welke onderwijsactiviteiten niet noodzakelijkerwijs in de beroepspraktijk hoeven plaats te vinden. En vind alternatieven die minder beslag leggen op de schaarse capaciteit van opleidingsplaatsen en praktijkbegeleiding. Beroepsonderwijs is van groot belang om maatschappelijke uitdagingen het hoofd te bieden. Het advies ‘Een klemmend beroep’ verscheen op 28 maart 2024.
Bezie kritisch welke onderwijsactiviteiten wel en welke niet noodzakelijkerwijs in de beroepspraktijk moeten plaatsvinden
Het huidige arbeidsmarkttekort leidt in sectoren zoals zorg en recht tot een tekort aan opleidingsplekken in de beroepspraktijk en zet de kwaliteit van opleiden in de beroepspraktijk onder druk. De minister van Onderwijs heeft de raad daarom om advies gevraagd.
Wees doelbewust en spaarzaam
De Onderwijsraad adviseert beroepsopleidingen om kritisch te bezien welke onderwijsactiviteiten wel en welke niet noodzakelijkerwijs in de beroepspraktijk moeten plaatsvinden. Het is aan beroepsopleidingen en beroepspraktijk om waar dat mogelijk is alternatieven te vinden die minder beslag leggen op de schaarse capaciteit van opleidingsplaatsen en praktijkbegeleiding. Alternatieven zijn bijvoorbeeld: meer gebruikmaken van praktijksimulaties, het schoolgebouw inzetten als praktijkruimte, opleidingsplekken laten invullen door meerdere studenten tegelijk of betere spreiding van stages over het studiejaar.
Waarborg gezamenlijk de kwaliteit
Beroepsopleidingen, beroepspraktijk en overheid zijn gezamenlijk aan zet om zicht te houden op de kwaliteit van opleiden in de beroepspraktijk met principes van kwaliteit en voorwaarden voor sociale veiligheid en toegankelijkheid. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om goede begeleiding in de beroepspraktijk, zorgen dat de werkzaamheden passen bij het onderwijsniveau en opleidingsdoelen en het tegengaan van stagemisbruik en stagediscriminatie. De raad pleit voor een minimum-stagevergoeding voor de studenten.
Drie kwart van studenten volgt vorm van beroepsonderwijs
Ruim drie kwart van de studenten in Nederland volgt een vorm van beroepsonderwijs: een voltijds, deeltijd of duale opleiding in het middelbaar beroepsonderwijs, hoger beroepsonderwijs, praktijkonderwijs, of in het beroepsgericht onderwijs aan de universiteit. Essentieel onderdeel van deze vormen van beroepsonderwijs is dat studenten zowel binnen de onderwijsinstelling als in de beroepspraktijk worden opgeleid.
